Microalgen en vitamine B12

Floris Schoeters

Vitamine B12, ook wel cobalamine genoemd, is een van de acht B vitamines die er bestaan (Kennedy, 2016 en Green et al., 2017). Het is een belangrijk vitamine dat we nodig hebben voor de normale werking van ons zenuwstelsel en voor de aanmaak van rode bloedcellen. Het is ook een van de meest complexe vitamines die er bestaan (Yamada, 2013 en Vitamine B12, voedingscentrum.nl). Het zijn vooral dierlijke producten die vitamine B12 bevatten en het is daarom dat vegetariërs en vegans vaak aangeraden wordt om VitB12 supplementen te nemen of voedingsproducten verrijkt met VitB12 te eten (HGR advies nr. 9445, vegetarische voeding)

 

Een alternatieve plantaardige bron van VitB12 die echter vaker naar voren wordt geschoven, zijn microalgen (Durdakova et al., 2022). Microalgen zijn de microscopisch kleine broertjes van de macroalgen (ook gekend als zeewieren). Ze worden vaak als supplement verkocht. Tegenwoordig vind je echter ook al andere producten met microalgen of componenten van de microalgen in. Een zeer vaak gebruikte toepassing van microalgen is de blauwe kleurstof (fycocyanine) die tegenwoordig vaak gebruikt wordt als biologisch alternatief voor de chemische blauwe kleurstoffen, o.a. smarties worden gekleurd met deze kleurstof afkomstig van de alg Arthrospira platensis (‘Sprulina’) (EOS blogs). Echter, zoals hierboven reeds aangehaald, worden microalgen steeds vaker ook aangehaald als alternatieve bron voor VitB12. Er is echter een verwoed debat aan de gang of microalgen nu wel een goede bron van VitB12 zijn. Het probleem ontstaat bij de vraag of de VitB12 aanwezig in microalgen wel de biologisch actieve vorm is of een pseudovorm die niet biologisch actief is. Deze laatste hebben een gelijkaardige structuur als actieve vorm van VitB12, maar zijn dus niet biologisch actief en hebben geen ‘waarde’ als VitB12 (Wanatabe; 2007). Ze worden ook wel eens aangeduid als ‘pseudocobalamine’ (Grossman, 2016). Op dit moment zijn vooral 2 microalgen populair als voedingssupplement en dus een mogelijke bron van VitB12: Spirulina en Chlorella. Beide microalgen worden vaak als ‘superfood’ verkocht omwille van hun gezondheidsvoordelen, maar hoe zit het nu met de VitB12 inhoud? Wanneer we naar de bestaande literatuur kijken dan zien we dat vooral in Spirulina de pseudovorm van VitB12 aanwezig is (Watanabe et al., 1999a; Watanabe et al., 2002 en Rizo et al., 2016). Echter, Chlorella blijkt dan weer vooral de biologisch actieve vorm te bevatten (Watanabe 2007, Watanabe et al., 2002 en van den Oever & Mayer, 2022). Wanneer er dus specifiek gekeken wordt naar een mogelijke plantaardige bron van biologisch actieve VitB12 is het dus zeer belangrijk de juiste microalg te kiezen en in dit geval is Chlorella dus de beste keuze.

HGR advies nr. 9445: vegetarische voeding; terug te vinden op: https://www.health.belgium.be/sites/default/files/uploads/fields/fpshealth_theme_file/210409_hgr-9445_vegetarische_voeding_vweb_0_1.pdf 

Green et al., 2017: Vitamin B12 deficiency; terug te vinden op: https://bevital.no/pdf_files/literature/green_2017%20_nrdp_3_17040.pdf 

Yamada, 2013: Cobalt: Its Role in Health and Disease; terug te vinden op: https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-94-007-7500-8_9 

Vitamine B12, Voedingscentrum.nl; terug te vinden op: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/vitamine-b12.aspx 

Kennedy, 2016: B Vitamins and the Brain: Mechanisms, Dose and Efficacy—A Review; terug te vinden op: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4772032/ 

Durdakova et al., 2022: Microalgae/cyanobacteria: the potential green future of vitamin B12production; terug te vinden op: https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/10408398.2022.2130156?journalCode=bfsn20 

EOS blogs: De wondere wereld der microalgen; terug te vinden op: https://www.eoswetenschap.eu/natuur-milieu/de-wondere-wereld-der-microalgen 

Watanabe et al., 1999a: Pseudovitamin B12 Is the Predominant Cobamide of an Algal Health Food, Spirulina Tablets; terug te vinden op: https://pubs.acs.org/doi/pdf/10.1021/jf990541b 

Watanabe et al., 2002: Characterization and Bioavailability of Vitamin B12-Compounds from Edible Algae; terug te vinden op: https://www.jstage.jst.go.jp/article/jnsv1973/48/5/48_5_325/_article 

Rizo et al., 2016: Vitamin B12 among Vegetarians: Status, Assessment and Supplementation; terug te vinden op: https://www.mdpi.com/2072-6643/8/12/767 

Watanabe, 2007: Vitamin B12 Sources and Bioavailability; terug te vinden op: https://journals.sagepub.com/doi/10.3181/0703-MR-67?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori:rid:crossref.org&rfr_dat=cr_pub%20%200pubmed 

van den Oever & Mayer, 2022: Biologically active or just “pseudo”-vitamin B12as predominant form in algae-based nutritional supplements?; terug te vinden op: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0889157522000825