Recept van de toekomst: mest, urine en microalgen. Klaar is uw (vee)voer!
Floris Schoeters
EOS blog – 31 december 2020
Microalgen, van ongewilde gasten tot superorganismen. Van eutrofiëring tot broeikasgassen, microalgen lossen het wel op. Groeien we straks onze (dier)voeding op mest en urine?
Recept van de toekomst: mest, urine en microalgen. Klaar is uw (vee)voer! | EOS Wetenschap
mest, urine en ...
Het is amper te vatten, maar het zou wel eens de realiteit kunnen worden: een landbouwer die de mest en urine van zijn dieren omzet in hun eigen voer. We kunnen zelfs nog een stapje verder gaan en diezelfde toepassing gebruiken voor de productie van menselijke voeding. Het klinkt bizar en je begint spontaan te walgen als je er nog maar aan durft te denken. Toch is het niet zo wereldvreemd. Astronauten recycleren namelijk al langer hun eigen plas om er drinkbaar water1 van te maken. Met de Marsmissie in het achterhoofd wordt zelfs onderzocht hoe zij hun uitwerpselen2 kunnen gebruiken om voedsel te produceren. Wat in de ruimte kan, moet zeker ook op aarde kunnen.
Op dit moment worden de urine en feces van landbouwdieren vooral gezien als bemestingsproduct of als een mogelijke grondstof voor energieproductie. Door uitwerpselen te vergisten3 worden biogassen geproduceerd die gebruikt worden voor energiewinning, terwijl het overblijfsel (digestaat) gebruikt wordt als bemestingsproduct. Het probleem blijft echter dat het digestaat nog altijd veel stikstof en fosfor bevat aangezien er geen nutriënten worden verwerkt4. En iedereen in België heeft al wel eens gehoord van het probleem rond eutrofiëring waarbij er te veel voedingsstoffen terechtkomen in het water5. Veeboeren blijven dus vaak achter met grote hoeveelheden afvalstoffen waarvoor ze moeten betalen om er vanaf te geraken. Wat als ze die zouden kunnen gebruiken om voeding te produceren voor hun dieren? Wat als zij diezelfde afvalproducten kunnen gebruiken om hoogwaardige grondstoffen te kweken voor menselijke consumptie?
... microalgen
Welnu, het antwoord op bovenstaande vragen komt vanuit kleine organismen: algen. Je zal nu wel denken: “Algen, dat zijn die ongewilde gasten in het zwembad, het aquarium of zelfs de dodelijke algen in zwemvijvers.6” Toch hebben zij het potentieel om grootste dingen te verwezenlijken. Ze zijn namelijk rijk aan verschillende stoffen zoals vitaminen, mineralen en proteïnen die interessant zijn voor allerhande toepassingen in de cosmetica, als medicijn7 en in de voeding. De bekendste toepassing op de markt is op dit moment het voedingssupplement spirulina8. Een markt waarvan verwacht wordt dat die tegen 2025 meer dan een half miljard euro9 zal bereiken.
Algen voor (menselijke) consumptie worden momenteel gekweekt op drinkbaar water of zout water met toevoeging van specifieke nutriënten zoals stikstof en fosfor. En laat deze twee elementen nu net reeds vermeld zijn als veroorzakers van eutrofiëring en rijkelijk aanwezig zijn in urine en mest. Een landbouwer zou dan met behulp van de algen de cirkel volledig kunnen sluiten en zo de circulaire economie binnenstappen waarbij niks verloren gaat. Een – misschien niet zo – fictief voorbeeld10 zou bijvoorbeeld een kippenkweker kunnen zijn die de drijfmest van de kippen11 gebruikt als voeding voor de algen. De geproduceerde algen kunnen nadien gebruikt worden als voeding voor de kippen12. Om het verhaal nog interessanter te maken: algen kunnen CO2 gebruiken als koolstofbron. Dus niet enkel mest en urine worden gerecycleerd, maar ook de overtollige CO2 zou gebruikt kunnen worden voor de groei van de algen. Zouden algen ook een rol kunnen spelen in de strijd tegen de opwarming van de aarde? Het moeten toch echt superorganismen zijn, die algen!
